Por, studiuesit e shoqërisë shqiptare vërejnë se sa më shumë shtohen viktimat, aq më tej pakësohen masat mbrojtëse të qytetarëve ndaj koronavirusit.
Një karantinë e gjatë shëndetësore në mars dhe prill paralizoi gjithçka në Shqipëri dhe qeveria premtoi të dëmshpërblente punëtorët dhe bizneset e mbyllura për shkak të pandemisë.
Ndërsa sot kur shifrat e viktimave janë 6-fishuar, afro 180 të vdekur dhe mijëra të infektuar të tjerë, kur dy spitalet covid janë plot me të shtruar, rrugët e Tiranës i ngjajnë një dite thuajse të zakonshme para se të shfaqej pandemia.
Sociologu Gëzim Tushi thotë se për paradoks nga një anë kemi rritje dhe përhapje intensive të COVID-19 dhe me pasoja edhe më shumë tragjike se sa në pranverë, por nga ana tjetër kemi një mendjelehtësi dhe shpërfillje të qytetarëve, që sillen me virusin në mënyrë kaotike.
“Kemi kaluar panikun dhe hutimin e përgjithshëm në mars-prill. Ishte një paranojë dhe frikë që i izoloi të gjithë, gati u bunkerizuam në shtëpi duke e perceptuar fare pranë rrezikun e COVID-19. Atëherë numri i viktimave dhe përmasat e pandemisë ishin shumë më të ulëta krahasuar me sot. Por sot numri i viktimave është disa herë më i madh dhe frika e kujdesi janë shumë më të ulëta. Ky ekuacion i zhdrejtë do të sjellë pasoja shumë të rënda” – thotë zoti Tushi.
Kohëzgjatja prej 6 muajsh nga marsi deri në gusht e në vazhdim mund të jetë një faktor i lodhjes së qytetarëve, thonë ekspertët.
Por është e pafalshme sipas tyre, që qytetarët po shpërfillin me mendjemadhësi edhe këshillat e mjekëve dhe përfaqësuesve të shëndetësisë publike.
Koronavirusi po i ndëshkon përditë për këtë sjellje të papërgjegjshme, thonë ata, duke marrë jetë njerëzish dhe duke mbushur spitalet në kufijtë maksimalë.
“Ndërvarësia sociale është burimi kryesor i këtij infeksioni. Kudo në rrugët e Tiranës dhe Shqipërisë sot distancimi fizik e social kanë marrë një karakter negativ. Një pjesë e njerëzve janë skeptikë ndaj masave, shoqëruar kjo me disa legjenda urbane apo teorive konspirative për ekzistencën e virusit, por është fakt se vdekjet prej tij dhe shtrimet në spital janë shumëfishuar” – thotë zoti Tushi.
Qytetarët kujtohen ër pandeminë dhe rrezikun e saj vdekje prurës vetëm kur duhet të hyjnë në ndonjë bankë, ose zyrë poste dhe kur u del përpara ndonjë kamera televizive, e vendosin maskën formalisht për disa minuta.
Nuk është puna se nuk ka informacion, por qytetarët refuzojnë masivisht të zbatojnë disa rregulla të thjeshta për të shpëtuar jetën e tyre dhe fqinjëve që i rrethojnë në komunitet, duke shfaqur një mungesë të theksuar të kulturës shëndetësore dhe qytetare, shprehet zoti Tushi.
“Kam përshtypjen që edhe informacioni mediatik ka nisur të bëhet i mërzitshëm, jepen disa statistika të thata, përmenden disa shifra me vdekjet, testet dhe shtrimet. Më duket se kjo monotoni në informacionin mediatik dhe mjekësor po ndikon në një uniformitet, barazitarizmi dhe mendësinë nënvlerësuese se “mediat kështu e kanë” etj. Kjo është shumë e gabuar dhe sëmundja është aty, sepse shkëmbehemi përditë me autoambulanca dhe dëgjojmë përditë mbi viktimat e tij” – thotë sociologu Tushi.
Shumë ekspertë menduan në pranverë se pas pandemisë së covid-19 asgjë nuk do të ishte më si më parë në zakonet e jetës komunitare, por në fakt, në Shqipëri gjithcka është si më parë, klubet janë plot, dhe njerëit nuk zbatojnë as dy rregulla minimale distancimi, duke rrezikuar veten dhe të tjerët.
Buletini i mëngjesit i Institutit të Shëndetit Publik tani del pasdite, ndërsa institucionet shtetërore nuk po bëjnë asgjë më shumë se sa numërimi i infektimeve, thirrjet publike për kujdes nga virusi dhe ndalimin e muzikës nëpër lokale, të cilat edhe në heshtje, sërish mbeten plot me klientë të pakujdesshëm.
