Fushat u bën’ male, malet u bën’ fusha
humbi dhe floriri varur nëpër gusha!
Dale me gadale humbën gjith’ te mirat
humbi dhe xhanfesi, humbi dhe atllasi
prej te katër anëve damëllana plasi!
Humbi arm’ e burrit , humbi pall’ e lar’
humbi rrob’ e gruas kredhur gjith’ në ar!
S’mbeti ar në xhepe, ari shkoi e shkriu
s’mbeti gjak në zëmra, gjaku i burrit ngriu!
Ku ësht’ brez’ i vjetër, brez që s’bëri mes?
Dhe që di e shuan dhe që di e ndes?
Flok’ i zi i tyrej si lele asllani
ball i gjer’ i tyrej digjej yll karvani;
fjal’ e fort’ e tyrej një e njësh me vulë
shtati i holl’ i tyrej hedhur sa një kulë!
Ku ësht’ Labëria, Labëri e parë
vënd’ i jataganit, vënd’ i pallës s’larë?
Ku ësht’ zonj’ e vendit, dor’ e llër çelnik
qaf’ e çap’ sorkadhe hedhur me deftik?
Qaf’ e çap sorkadhe, me deftik vërvitur
dhe me thelp lajthi rritur e gostitur?
Ku jan’ ato fëmra, fëmra deli fëmra?
Ku jan’ ata meshkuj me një teste zëmra?
Njëri mu si lisi, tjetri mu si shkëmbi
më së fundmi mortja erdhi e i shëmbi!
Ku ësht’ Fejzo Xhafua, dif i vëndit tënë?
Rrapua i Hekalit , burr’ i ler’ me hënë?
Çelua i Picarit, Çelua i Athinës
krisma e rrufeve, gjëm’ e suferinës?
E ku ësht’ Gjoleka, kryetrim i Kuçe?
E ku jan’ këmishat përmbi gju hajduçe?
E ku ësht’ xhyzdani, folla e pallaska?
Pa këto Arbreshi fare hije s’paska!
Tepër dredharake qënka kjo jallane
E ku jan’ Ajanët, burrat hane-hane
pleqësi e vendit veshur me fustane?
Veshur me fustane, hej…fustan’ e shkretë…
humbën parësia, humbe dhe ti vetë
lisit të gremisur më s’i mbeti fletë!
S’mbeti bor’ në male, bora paska shkrirë
s’mbeti uj’ në fusha, ujët paska ngrirë
Fusha paska dimër, mali paska vapë
sqifi dhe sorkadhi humbi krah e çapë!
Ku jan’ ato kohra, kohra të ergjëndit
kur na sillej qielli si baba i vendit?
Mir’ për na të parët s’mbeti fjal’ e vend
brez’i ri vall ç’pati që u prish nga mend?
Gjeti çar nuk gjeti, pati çar nuk pati
amanet nga nëna, amanet nga ati
gjith’ato zakone, gjith’ato zanate
gjith’ato që ishin burime, irate
si ato të burrit dha ato të fëmrës
thell’ e thell’ rrënjosur mu në thelp të zëmrës
dhe për vendin ishin eshk’ edhe stërrall
që në gji të burrit zjarr’ e mbajn gjall’
zjarrin e Arbreshit, zjarrin e vatanit
zjarrin që bën vendin, vend i jataganit!
Sidomos, moj motra, punën e tezgjahut,
që punonin zonjat me fuqin’ e krahut
me djersën e ballit
punëra që tregonin shpirtin e të gjallit;
guna e mëngore, linja e jelekë
leshin na i çonte stani deles bejkë;
gjith’ ato që ishin prokopi e tija
dhe për hera mbahej shtëpi e fëmija
gjith’ ata që thoshin: “jemi gjith’ Arbresh”
keq a mir’ të ishin dhe kudo të jesh
një nga një i hodhën mu si gun’ të grisur
deh, moj kok’ e krisur, puna e mavisur!
Një nga një i hodhëm mu si gun’ e vjetër
dhe nuk qem’ të zotët që të bënim tjetër
Pa po mbetëm drangull…në shi e në djell
mbytur nëpër halle thell’ edhe më thell’
E …çfar ësht’ kjo jetë? Nuk e di kush thënka
qënka mos na qënka, një kujtim na qënka
Vdiqe – të qan tjetri, linde – do qaç vetë
midis të dy lotve një kujtim i shkretë
ALI ASLLANI
