Lituanezët i ndjekin me shqetësim të madh ngjarjet në Ukrainë. Shumë përgatiten për një skenar ekstrem dhe disa stërviten për të marrë armët kundër Rusisë.
Gati për zjarr! Qitja fillon. Ka tre vjet që Paulius Liškauskas stërvitet për situatën e emergjencës. Kjo situatë emergjente nuk ka qenë kurrë kaq pranë, beson 39-vjeçari në bisedë me DW. “Unë doja të anëtarësohesha në Bashkimin e Qitësve të Lituanisë që në vitin 2014, kur Rusia aneksoi Krimenë dhe nisi luftën kundër Ukrainës. Propaganda shtetërore ruse e vuri në shënjestër Lituaninë që atëherë. Për ne kjo donte të thoshte: mund ta kemi radhën ne”.
Të shoqëruar nga Paulius Liškauskas, një duzinë burra dhe një grua i afrohen një pushke dhe shtijnë. Në një dhomë të errët në katin e parë të një ndërtese të vogël në mes të zonës së këmbësorëve të Marjanpoles, është varur një ekran. Ne të tregohet një animacion me terroristë të dyshuar, të fshehur diku pas një ndërtese. Ata janë objektivi. E gjitha kjo mund të ishte një lojë kompjuterike e padëmshme po të mos ishte zëri i frikshëm i vërtetë që bërtet nga altoparlantët me çdo të shtënë. Sikur të kujtonte luftën e vërtetë, që ka shpërthyer tani në zemër të Evropës.
E vetmja grua e pranishme në dhomë është gruaja e Paulius Liškauskas-it. Të dy mbajnë uniforma të gjelbra ulliri të Bashkimit të Qitësve të Lituanisë, një shoqatë paraushtarake e mbështetur nga shteti. Bashkimi i Qitësve të Lituanisë është një lloj ushtrie shtesë. Ai përbëhet nga lituanezë dhe lituaneze që stërviten rregullisht për përdorimin e armëve dhe që janë gati të luftojnë në rast emergjence.
Një shoqatë paraushtarake me një traditë të dyshimtë
Shoqata ka një traditë të gjatë dhe një reputacion të diskutueshëm. E themeluar në fillim të shekullit të 20-të për të luftuar për pavarësinë e Lituanisë, Bashkimi i Qitësve bashkëpunoi me nazistët gjatë Luftës së Dytë Botërore. Pasi Lituania u bë pjesë e BRSS, qitësit luftuan si partizanë sovjetikët, disa ranë viktimë e regjimit të Stalinit. Pas shpalljes së pavarësisë së Lituanisë në vitet 1990, shoqata përjetoi një rilindje. Pas fillimit të luftës në Ukrainë, qitësit amatorë janë shumë të njohur. Paulius Liškauskas është i lumtur që është një nga 14.000 anëtarët aktualë.
Sidomos për shkak se familja e Paulius Liškauskas-it jeton në një rajon që konsiderohet veçanërisht i cënushëm në rast të një lufte kundër Rusisë: në të ashtuquajturin Hendekun Suwalki. Ky është emri i një rripi të ngushtë toke që lidh Lituaninë me Poloninë dhe që “ka ngecur” midis enklavës ruse të Kaliningradit në veriperëndim dhe Bjellorusisë, një aleate e Rusisë, në jug. Ka ngecur sepse është vetëm 65 kilometra ndërsa korbi fluturon, sepse është e vetmja lidhje tokësore e shteteve baltike me partnerët e tjerë të NATO-s.
Shumë këtu kanë frikë se Moska do ta mbyllë këtë lidhje tokësore dhe ndiejnë një antipati të thellë për Rusinë. Këtë antipati e ndjen edhe Paulius Liškauskasi, i cili punon si avokat kur heq uniformën e Bashkimit të Qitësve Lituanezë. Lituanezi megjithatë, bën dallim mes politikës ruse dhe njerëzve të zakonshëm në Rusi: “Kam klientë rusë me të cilët vazhdoj të mbaj kontakte. Nuk ndjej urrejtje personale ndaj tyre, por ndaj shtetit të tyre dhe propagandës shtetërore ruse”.
Këtë urrejtje duhet ta ndjejnë edhe rusët që udhëtojnë me tren midis Moskës dhe enklavës ruse të Kaliningradit; ata më pas kalojnë nëpër kryeqytetin lituanez Vilnius. Ata sigurisht nuk lejohen të zbresin nga treni, por përballen me pamje të përgjakshme të luftës nga dritaret e trenit të tyre. Dhe me pyetjen nëse ata vërtet duan të mbështesin Presidentin rus Putin.
Lufta e Ukrainës: Frikë dhe pushim për Lituaninë
Për rreth 45 vjet, Lituania dhe Rusia kanë qenë pjesë të të njëjtit shtet: Bashkimit Sovjetik. Pas shpalljes së pavarësisë, Lituania u bashkua me NATO-n në vitin 2004. Vitet e fundit tensionet me Rusinë janë shtuar.
Lufta në Ukrainë është një thirrje zgjimi, paralajmëron deputeti lituanez Laurynas Kasčiūnas. Në një intervistë për DW, ai kërkon që Lituania të jetë më e armatosur kundër një agresioni të mundshëm nga Rusia: “Kemi vetëm pak vite kohë për t’u përgatitur. Prandaj na duhet një prani më e madhe e ‘NATO-s si një parandaluese e sigurt’.
Janë pikërisht ukrainasit ata që sot u japin përparësi lituanezëve, vëren politologu Tomas Janeliūnas nga Universiteti i Vilniusit. Kur filloi lufta, në Lituani kishte njerëz që donin të largoheshin nga frika, tha ai për DW. Por tani shumë shohin se ushtria ruse është më e dobët nga sa mendohej më parë, thekson Janeliūnas. Vullneti i ukrainasve ndërkohë është më i fortë: “Gjëra të tilla si lufta në Ukrainë janë një mësim i mirë për ne. Ato na japin kohë për t’u përgatitur. Ukrainasit na japin kohë. Duhet ta shfrytëzojmë këtë kohë në mënyrë optimale dhe të përgatitemi”.
Për shembull, me ushtrime qitjeje, si Paulius Liškauskas-i nga Bashkimi Lituanez i Qitësve. Ai sigurisht do të ishte i lumtur të kishte më shumë ushtarë të NATO-s, por në rast urgjence do të shkonte vetë në luftë me gruan e tij: “Është e vështirë të flasësh për të ardhmen. Jetojmë në kohë të vështira dhe askush nuk e di se çfarë do të sjellë e nesërmja. Prandaj është e rëndësishme të jetosh këtu dhe tani, të hedhësh hapa të vegjël, të forcosh vendin me patriotizëm”./DW/
