” Të flasim dhe të shkruajmë bukur gjuhën shqipe”
MESIMI 19
Drejtshkrimi i bashkëtingëllores “h ”
Duke u mbështetur në shqiptimin letrar dhe në traditën e shkrimit, shkruhen me h:
-në fillim të fjalës:
-ha, habit, halë, hamshor, hamullore, hap, harabel, hardhi, hardhucë, hark, hartë, harr, harroj, hedh, helm, hell, heq, herë, hero, hesht, heshtë, hënë, e hënë, hi, (i, e) hidhur, hije, hikërr, hingëllin, hinkë, hipi, hir, hirrë, hithër, hoje, i hollë, hop, hosten, hov, hu, hua, i huaj, hudhër, humbas, hundë, hurdhë, hutoj, hyj etj.
-Këtu hyjnë edhe një numër fjalësh të burimit turk:
haber, hajat, hajdut, hajmali, hajvan, hak, haliç, hall, hallë, hallkë, hallvë, hamall, hamam, hambar, han, haraç, harar, harem, harxh, hase, hasëll, hasm-i, hasude, hashash, hashure, hata, hatull, hava, havan, hejbe, hem… hem, hendek, hiç, hile, hise, hordhi, hoshaf, huq, hurmë, hyzmet etj.;
-në fund të fjalës:
foljet e tipit deh, fsheh, ftoh, grah, leh, mih, mpreh, ndih, ngreh, nxeh, njoh, rrah, shkreh, shoh etj. në të gjitha trajtat e zgjedhimit të tyre: fsheh, fshehim, fshihni, fshehin; fshihja, fshihje…; (u) fsheha, (u) fshehe…; fshihem, fshihesh…; fshihesha, fshiheshe…; fshehkam, fshehke…; fshehur etj.;
-emrat si ah, gjah, gjynah, krah, moh, pah, pleh, shah, tezgjah etj. në të gjitha trajtat e tyre: krahu, krahut, krahun, krahët, krahëve, krahësh;
-në mes të fjalës:
trajtat pësore-vetvetore të foljeve me temë më zanore:
lahem, lahesh…; lahesha, laheshe…; lahu, lahuni; kthehem, kthehesh…; kthehesha, ktheheshe…; kthehu, kthehuni; bëhem, bëhesh…; bëhesha, bëheshe…; bëhu, bëhuni; fshihem, fshihesh…; fshihesha, fshiheshe…; fshihu, fshihuni; tregohem, tregohesh…; tregohesha, tregoheshe…; tregohu, tregohuni; mësohem, mësohesh…; mësohesha, mësoheshe…; mësohu, mësohuni; shtyhem, shtyhesh…; shtyhesha…; shtyheshe…; shtyhu, shtyhuni; përzihem, përzihesh…; përzihesha, përziheshe…; përzihu, përzihuni; ndihem, ndihesh…; ndihesha, ndiheshe…; ndihu, ndihuni etj.
-Po kështu shkruhen edhe foljet si dihas, gërhas, luhas, mahnit, nuhas, pohoj, ashtu edhe emrat e mbiemrat si grahmë, krehër, lehonë, i lehtë, llohë, vjehërr, vjehrra.
-Këtu hyjnë edhe një numër fjalësh të burimit turk: aheng, ahur, bahçe, behar, çehre, duhan, kasaphanë, mahmur, mëhallë, muhabet, muhalebi, muhamedan, nahie, pehlivan, pehriz, qehaja, rehat, sahan, sahat, sehir, spahi, tahmin, tespihe, xhahil, xhevahir, zahire, zeher etj.
-Me “h” shkruhen edhe të gjitha fjalët e formuara prej fjalëve të përfshira në këtë paragraf:
-hamendje, i hapët, harkëtar, harxhoj, hidhërim, hingëllimë etj.; ftohje, i ftohtë, krahasoj, krehje, i krehur, lehtësi, luhatje, mohoj, ndihmë, ndihmës, ngrehinë, ngrohje, i ngrohtë, ngrohtësi, nuhatje, njohje, njohuri, rrahje, shkrehje etj.; gjahtar, plehëroj, shahist etj.
-Shënim.
Nuk shkruhen me -h fjalët arushë, avaz, avlli, eci, esëll, iki, memur, yll, vete – vetja, vetë dhe formimet prej tyre: përvetësoj, vetvete.
